Што е граѓанска обврзница?


Граѓанската обврзница претставува долгорочна државна хартија од вредност која има за цел да ја поттикне инвестициската активност и да им донесе принос на граѓаните, но истовремено и да влијае врз понатамошното развивање на пазарот на капитал во земјата.

Држaвните хартии од вредност насекаде низ светот се сметаат за безризични финансиски инструменти, односно кај инвеститорите се познати како најсигурни инвестиции. Тие немаат за цел да ги заменат штедните влогови или другите хартии од вредност, туку да ја надополнат понудата за потенцијалните инвеститори. Поентата е да се понудат нови можности на граѓаните за инвестирање на финансискиот пазар, можности коишто се вообичаени во повеќето економии во светот.

Кој ја издава граѓанската обврзница?


Издавањето на граѓанската обврзница е стратешка одлука на Владата на РСМ, која е дел од долгорочните Стратегии за Развој на финансискиот пазар и Стратегијата за управување со јавниот долг, но е дел и од Планот за забрзување на економскиот раст на земјата.

Преку инвестирање на готовинските заштеди во граѓански обврзници се мобилизира банкарскиот систем, а се намалува готовината во оптек, што е еден од начините на сузбивање на сивата економија и со тоа целосно почитување на постојните законски прописи и меѓународни стандарди за заштита од перење пари.

По одлука на Министерството за финансии на Република Северна Македонија, во јуни 2023 беше пуштена првата граѓанска обврзница, а аукцијата за истата беше на 13 јули.

Согласно проспектот на Министерството за финасии, за втората граѓанска обврзница граѓаните можат да аплицираат до 6 ноември, а аукцијата ќе се одржи на 7 ноември, 2023 година.

Како функционира граѓанската обврзница?


Граѓанската обврзница претставува безризичен финансиски документ со рочност на две години, кој е гарантиран од државата и кој им дава можност на граѓаните своите слободни средства да ги инвестираат во развојни државни проекти. Досега и двете емисии на граѓански обврзници се со фиксна купонска стапка од 5%.

И втората обврзница имаа купонска камата, што значи дека секоја година на вложената сума ќе биде исплатена фиксната камата од 5%, додека на истекот на рокот ќе биде вратена и вложената главнина, односно износот уплатен од страна на корисникот. Минималниот износ за инвестирање изнесува 10.000 денари.

Како можам да купам граѓанска обврзница?


Граѓаните можат да аплицираат за купување на граѓанска обврзница во сите експозитури на НЛБ Банка во земјата, во текот на редовното работно време. Се аплицира со пополнување на претходно дефинираниот формулар за купување што го издава Банката, во кој се наведува името, презимето, бројот на банкарската сметка, единствениот матичен број, адресата и износот кој го инвестирате во обврзниците.

Начини на плаќање


Постојат неколку различни начини на плаќање за граѓанската обврзница. Можете да платите во готово, на шалтерите на НЛБ Банка со пренос на средства или преку електронски трансфер. Минималниот изност за инвестирање е 10.000 денари, а дозволен е секој износ кој е делив со 10.000 без остаток (пример 50.000 мкд, 120.000 мкд и сл.). За купување на обврзницата Банката ќе наплати 0,12% од номиналниот износ или минимален износ од 300 МКД.

Номиналниот износ и провизијата за купување на граѓански обврзници се уплаќа на сметка на НЛБ Банка 210-0466453101-19 со повикување на број 10014900. Уплатите треба да бидат на 2 одделни налога- на еден налог номиналниот износ кој се аукцира, а на друг износот на провизија.

Како дел од понудата за купување на граѓанска обврзница, предвидена е и можност со истата да се тргува (купува или продава) и по иницијалниот датум на стекнување. Доколку сакате да ја продадете вашата или да купите нечија обврзница, потребно е да се обратите до експозитурата на Банката која ќе ви даде понатамошни инструкции за кредитниот трансфер.